بدینترتیب دوطرف ارتباط میتوانند به تعامل یا همافزایی و به عبارت دیگر (Synergy) لازم و مورد انتظار در تفاهم و درک متقابل دست یابند.
این مهم در صورتی میسر میشود که فرستنده و گیرنده پیام بتوانند اثربخشی و یا ثاثیرگذاری را با یکدیگر تقسیم نموده و در محاوره شفاهی و یا ارتباطات رودرو یا چهرهبه چهره که آسانترین، کمهزینهترین و متداولترین نوع ارتباط است، نتایج مورد انتظار به دست آید.
یکی از معضلات و یا پارازیتها و موانعی که ارتباطات انسانی را در زمان حاضر و زندگی ماشینی، مخدوش کرده و گفتوگوی صمیمانه بین افراد جامعه را بهویژه در جوامع توسعه یافته و همچنین در حال توسعه (گذار) کم رنگ ساخته مسئله استفاده از پیامکهایی است که به طور خیلی خلاصه و موجز بین افراد جامعه مبادله میشود و طراوت و روح واقعی یک ارتباط صمیمانه و عاطفی و احساسی را از بین برده است.
به عنوان مثال اگر مواردی مانند عرض تبریک، خوشامدگویی و تسلیت و اعلام خبرهای خوشحالکننده که همیشه تجربیات قشنگ و خاطرات دلنشینی از هر یک از آنها داریم را در نظر بگیریم، مشاهده میکنیم که این موارد هر کدام یک ارتباط صمیمانه و دوسویه و به نوعی همزبانی و همدلی یا شریک شدن در شادی و غم یکدیگر است و عرض تسلیت شفاهی و یا حضوری در کاهش آلام و غمها و مصیبت شنونده نقش بهسزایی دارد و عرض تبریک هم، خوشحالی و شعف و شادابی پیام گیرنده را بهطور مضاعف افزایش میدهد، در نتیجه انسانها به یکدیگر نزدیکتر میشوند ولی وقتی از طریق پیامک این نوع ارتباطات و به صورت خشک و بیروح و رسمی صورت میگیرد، شادابی و اثربخشی و نتیجه نهایی را که افراد را در غم و شادی یکدیگر شریک کند، ندارد لذا روابط انسانی به نحو احسن و به صورت منطقی و اصولی صورت نمیپذیرد.
البته پیشرفت تکنولوژی و فناوریهای جدید ارتباطی را باید به فال نیک گرفت؛ ولی در مورد استفاده از هر یک از ابزارهای نوین ارتباطی باید از طرف مسئولان و مراجع ذیربط فرهنگسازی لازم صورت گیرد و در استفاده از پیامک بیشتر از انتقال خبر و یا موارد مشابه مدنظر باشد. در برخی مراسم و اعیاد ممکن است روزانه میلیونها پیامک فرستاده شود ولی آیا آثار و نتایج دلنشینی داشته است؟ آیا دلها و قلبها را بههم نزدیک کرده است و لبخند و تبسم لازم را ایجاد کرده؟
بههر حال مطمئن باشیم که ارتباط شفاهی حتی بهوسیله تلفنهای معمولی و ارتباط کتبی مانند ارسال کارتهای تبریک و تسلیت و نامه و موارد مشابه نقش بهسزایی در ایجاد درک و تفاهم و دوستی و صمیمیت بین مردم داشته و دارد.
امید است از تلفن همراه و ارسال پیام توسط آن، یک بازنگری فکری و عملی در میان دارندگان این نوع تلفنها صورت گیرد و روابط انسانی و شفاهی همچون گذشته با اصالت و صمیمیت خاص خود به منصه ظهور برسد و ارتباط انسانی بیش از این مقهور و تحت سلطه ماشینی شدن قرار نگرفته و ارتباط بین افراد در جامعه «مردم در ارتباط با یکدیگر» به معنی واقعی کلمه دوسویه یا دوطرفه همراه با اثربخشی یا تاثیرگذاری و تاثیرپذیری به مرحله عمل درآید و انسانها بیش از حال و گذشته به یکدیگر نزدیک شوند و نقاط و نکات مشترک و تشریک مساعی و انسجام اجتماعی میان آنها افزایش یابد.
*عضو هیات علمی دانشکده علوم ارتباطات علامه طباطبایی